W Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej została otwarta 26 stycznia 2022 r. wystawa zatytułowana „Byli sąsiadami. Ludzkie zachowania i wybory w obliczu Zagłady”. Oficjalnego otwarcia wystawy dokonali Waldemar Rataj dyrektor Muzeum Ulmów wspólnie z uczestniczącym w formie zdalnej Patrickiem T. Slowinski Konsulem Generalnym Stanów Zjednoczonych w Krakowie oraz Władysławem Ortylem Marszałkiem Województwa Podkarpackiego.
Dzięki współpracy polsko-amerykańskiej, United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie przygotowało wystawę, którą będzie można oglądać do końca września br. w Markowej obok ekspozycji stałej. Intencją jej autorów jest zaprezentowanie postaw takich ludzi na szerszym, europejskim tle, ale także postawienie szeregu pytań, które kierują uwagę na etyczny wymiar dokonywanych w tamtym czasie wyborów i postaw ludzkich.
Podczas transmitowanej w Internecie debaty dyrektor Waldemar Rataj sformułował następujące pytania: 1. Jakie były przyczyny, że jedni ryzykowali życie podczas okupacji niemieckiej, by ratować życie swoich sąsiadów Żydów, a inni współpracowali, albo byli obojętnymi obserwatorami tragicznych wydarzeń? 2. Co skłoniło Ulmów z Markowej do udzielenia schronienia i pomocy Żydom, pomimo że za taki czyn okupacyjne władze niemieckie karały śmiercią całą rodzinę? 3. Jaki obecnie sens ma edukacja o Holokauście? 4. Co znaczy być Sprawiedliwym dzisiaj i czy poznaliśmy prawdziwą ich liczbę?
Odpowiedzi na te i inne pytania podjęli się uczestnicy debaty on-line: Jacek M. Nowakowski, kurator w United States Holocaust Memorial Museum, dr Mateusz Szpytma, historyk, współtwórca Muzeum Polaków Ratujących Żydów oraz dr Leopold Zgoda, filozof, etyk, współpracownik Muzeum Ulmów.
Otwarcie wystawy w Markowej i debata to ważne wydarzenie kulturalne, które miało miejsce przed 14. Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Podkarpaciu. Jak co roku 27 stycznia zostały zapalone znicze w poszczególnych miejscach regionu związanych z Holocaustem, które są symbolem naszej pamięci. Poniżej apel organizatorów i oficjalny komunikat dotyczący wystawy „Byli sąsiadami. Ludzkie zachowania i wybory w obliczu Zagłady”.
opracował Robert Kochman
***
Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu organizowane są już po raz czternasty. We współorganizację tych dni w 2012 r. włączył się Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. Dotychczas były organizowane w kilkudziesięciu miastach i miejscowościach regonu. Podczas obchodów odbywały się modlitwy za pomordowanych Żydów, prelekcje, wykłady, sesje naukowe poświęcone stosunkom polsko-żydowskim, kulturze i zagładzie. Prezentowano pokazy filmowe, okolicznościowe wystawy oraz wspomnienia ocalałych świadków tamtych wydarzeń.
Wszystkie podejmowane inicjatywy były wyrazem głęboko zakorzenionego w naszej kulturze szacunku dla drugiego człowieka, cieszyły się dużym zainteresowaniem, także za granicą. Świadczy o tym liczba gości z zagranicy potomków ocalałych z Holocaustu i ich rodzin, którzy przybywali na Podkarpacie, aby uczestniczyć w obchodach.
W tym roku ze względu na trwający czas pandemii obchody odbywają się w ograniczonej formie w 17 miejscowościach regionu. Zwracamy się do Państwa z apelem o zapalenie symbolicznego znicza w poszczególnych miejscach związanych z Holocaustem na terenie całego województwa podkarpackiego.
Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu odbywają się pod patronatem marszałka Województwa Podkarpackiego Władysława Ortyla, organizatorami są: Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie.
Źródło: powiatlancut.pl